W końcu Zdzichu wbrew działaczom postanowił za wszelką cenę zmienić klub na I ligowy. Miał propozycję ze Śląska lecz nie chciał być rezerwowym przy Kalinowskim. Przeszedł więc z Zagłębia do Zagłębia przenosząc się do Sosnowca. Okupił to jednak półroczną karencją. Wcześniej, 3.09.1974 zadebiutował w reprezentacji młodzieżowej w meczu z NRD w Tambach - Diethartz. Tu również stał się pewnym punktem reprezentacji, rywalizując z rezerwowym przyszłym bramkarzem Śląska Eugeniuszem Cebratem. Kostrzewa był też pewnym punktem Zagłębia. W 1976 roku trafił do reprezentacji B (debiut w meczu z Koreą Ludową podczas tournee po Azji). Przyszły też sukcesy. W lidze w sezonie 1976/77, tak udanym dla Śląska Zagłębie zajęło V miejsce w lidze a do podium zabrakło 2 punktów. Zagłębie straciło najmniej goli. W listopadzie 1977 był rezerwowym w I reprezentacji Polski w meczu ze Szwecją we Wrocławiu. W 1977 i 1978 Zagłębie dwukrotnie zdobywało Puchar Polski. Działo się to dzięki znakomitej postawie Kostrzewy. Przy pierwszym sukcesie Zagłębie w całych rozgrywkach Pucharu Polski straciło zaledwie 1 bramkę, rok później 2!!! Dodatkowo awans do finału w 1978 nastąpił po udanych interwencjach Kostrzewy w meczu oraz serii rzutów karnych w meczu z Legią (obronił jedenastkę Marka Kusty), a w ćwierćfinale właśnie Kostrzewa "zatrzymał" Śląsk. Postawa bramkarza Zagłębia spowodowała, że zajął on VII miejsce w plebiscycie na piłkarza wiosny 1978, a 5.04.1978 zadebiutował w I reprezentacji Polski w meczu z Grecją w Poznaniu. Razem z kolegami klubowymi Wojciechem Rudym i Włodzimierzem Mazurem znaleźli się w kadrze na argentyński Mundial. Kostrzewa, wówczas młody 22 letni zawodnik większość spotkań oglądał z trybun, a w meczach z Argentyną i Brazylią był rezerwowym.

Po Mistrzostwach za namową Pawłowskiego postanowił wrócić w rodzinne strony. Złożył podanie do Śląska lecz Zagłębie nie wyrażało zgody na transfer. Kostrzewa trafił do Śląska ale dopiero po rocznej karencji. Stracił rok w okresie najlepszej dyspozycji. W swym pierwszym sezonie wywalczył ze Śląskiem brązowe medale za III miejsce w lidze (tyle samo punktów co II Widzew). W Pucharze UEFA zaliczył wpadkę 2:7 z Dundee United. Po tym meczu trenera Leńczyka zastąpił Jan Caliński. Przebudował on drużynę wprowadzając do składu młodzież z mistrzowskiej drużyny juniorów. Śląsk z pozycji outsidera (2 punkty na koncie na początku października) zaczął marsz w górę tabeli. Na koniec rundy jesiennej Śląsk był już X, a sezon zakończył na IV pozycji mając tyle samo punktów co trzecie Szombierki, 1 punkt mniej niż wicemistrz Widzew oraz 3 punkty straty do mistrza Widzewa. Śląsk stracił tylko 28 goli (trzeci wynik w lidze) co jest dużą zasługą Kostrzewy, który wystąpił w 24 spotkaniach. Wrócił też do reprezentacji. W maju 1980 był rezerwowym w meczu ze Szkocją. Potem zagrał po 1 meczu w I reprezentacji Polski u trenera Kuleszy w 1980 (z Algierią) i Piechniczka w 1981 (z Irlandią) w obu przypadkach zmieniając Piotra Mowlika. U Kuleszy był etatowym rezerwowym. Grał też w reprezentacji B.

W marcu 1982 w meczu z Zagłębiem Sosnowiec odniósł kontuzję i na jego miejsce w Śląsku wskoczył Jacek Jarecki i stał się rewelacją rozgrywek, będąc kandydatem do wyjazdu na hiszpański Mundial. Podczas zgrupowania kadry nielegalnie pozostał za granicą. I tu smutna refleksja - obaj ci świetni bramkarze już nie żyją. A Kostrzewa miałby teraz zaledwie 47 lat a Jarecki 44. Po wyjeździe Jareckiego Kostrzewa był podstawowym bramkarzem. Wiosną 1983 w meczu z Cracovią doznał kontuzji, co z kolei dało szansę debiutu w Śląsku Januszowi Jedynakowi. W następnym sezonie bronili na zmianę a latem 1984 Kostrzewa przeszedł do beniaminka II ligi Ślęzy Wrocław. Wrocławianie stworzyli ciekawą drużynę opartą na zawodnikach ze Śląska. Niekwestionowaną gwiazdą zespołu był Kostrzewa - stał się on ulubieńcem kibiców, którzy wtedy przychodzili na stadion przy ul. Wróblewskiego i był jednym z najlepszych bramkarzy w lidze. W trakcie sezonu 1986/87 wyjechał do Australii i występował tam w Polonii Melbourne. Grał tam bardzo dobrze i należał do najlepszych graczy w lidze. W latach 90-tych grywał już rekreacyjnie i równolegle pracował w jednej z fabryk. Niestety tragiczny wypadek latem 91 przerwał jego życie przed upływem 36 lat. Cześć jego pamięci!!!

Zdzisław Kostrzewa 24 razy grał w reprezentacji juniorów, 21 w młodzieżowej 3 w B i 3 w A (15 razy był rezerwowym). Rozegrał blisko 200 spotkań w I lidze, 80 w II i 8 w europejskich pucharach.

Sezon 1976/77 był najlepszy w historii Śląska. W Pucharze Zdobywców Pucharów Śląsk awansował aż do ćwierćfinału (2 gole Pawłowskiego) a w kraju Świętowano Mistrzostwo (5 bramek)!!! Trener Gmoch jednak nie przepadał za piłkarzami Śląska (grał u niego stale tylko Żmuda, choć drużyna odnosiła sukcesy). U niego Pawłowski wystąpił tylko raz, w 1977 z Boliwią. W 1978 Śląsk zdobył wicemistrzostwo Polski, tracąc zaledwie 1 punkt do mistrzowskiej Wisły (2 gole Pawłowskiego). Od sezonu 1979/80 zaczął coraz częściej grać jako ofensywny pomocnik lub napastnik. Było to bardzo udane posunięcie. Pawłowski zaczął seryjnie strzelać bramki w lidze. Trener Kulesza, który w przeciwieństwie do poprzedniego selekcjonera miał duże zaufanie do piłkarzy Śląska. Oprócz Żmudy stałe miejsce miał Sybis, grali też Kostrzewa, Faber i Pawłowski, który jesienią 1979 wystąpił w meczach z Libią i Rumunią. W tymże sezonie 1979/80 Śląsk wywalczył III miejsce w lidze ustępując wicemistrzowskiemu Widzewowi tylko nieznacznie różnicą bramek a Pawłowski został wicekrólem strzelców ekstraklasy (16 goli). W następnym sezonie znów różnica bramek nie pozwoliła Śląskowi zająć miejsca na ligowym podium (do II miejsca zabraklo 1 punktu) W końcu nastąpił pamiętny sezon 1981/82. Na półmetku rozgrywek prowadzili beniaminkowie Gwardia Warszawa i Pogoń Szczecin, wiosną rewelacyjnie grał Śląsk oraz obrońca tytułu - Widzew. Wrocławianie wygrywali kolejne mecze, ale bezpośrednią konfrontację w Łodzi przegrali 2:1, właśnie po golu Tadka. Pawłowski był najlepszym strzelcem Śląska. W meczu ze Stalą Mielec nie wykorzystał jednak rzutu karnego. Tytuł mistrzowski ważył się do ostatniego meczu. Na 4 kolejki przed końcem rozgrywek Śląsk miał 3 punkty przewagi (za zwycięstwa przyznawano wtedy 2 punkty). W 27 kolejce doszło do bezpośredniej konfrontacji pretendentów do mistrzostwa. W Łodzi Śląsk przegrał z Widzewem 2:1 (gol Pawłowskiego). W następnej kolejce Śląsk wygrał z Górnikiem 2:0 (też bramka Tadka), a Widzew przegrał w Warszawie z Gwardią 0:1 i wszystko wróciło do normy. W przedostatniej serii spotkań Widzew wygrał z Arką 2:0, a Śląsk przegrał w Mielcu 3:1. Przed ostatnią kolejką Śląsk miał 39 punktów a Widzew 38. Śląsk grał u siebie z mającą spokojny ligowy byt Wisłą, a Widzew grał na wyjeździe z zagrożonym spadkiem Ruchem Chorzów. Wydawało się, że tytuł mistrzowski wróci po 5 latach do Wrocławia. Pewnych tego był komplet Widzów na stadionie przy ul. Oporowskiej (plus wszystkie balkony w blokach przy Grabiszyńskiej oraz szczelnie zapełniona górka Pafawagu) oraz w sumie prawie cały Wrocław. Niestety Widzew zremisował a Śląsk przegrał z Wisłą 0:1 a Pawłowski nie strzelił w tym meczu karnego. Tytuł pojechał do Łodzi. Kibice swą złość skupili na kapitanie Śląska Tadku Pawłowskim. Z biegiem lat wyszły na jaw prawdziwe kulisy tego spotkania. Mecz ten był "obstawiany" zarówno przez Śląsk jak i przez Widzew - obie drużyny próbowały załatwić z piłkarzami Wisły "przyjazną" dla nich postawę. "Negocjatorem" ze strony Śląska był właśnie Pawłowski (w Wiśle Zdzisław Kapka). Ustalono wszystkie szczegóły, łącznie ze sposobem ewentualnego strzelania przez Śląsk karnego. Tymczasem piłkarze Wisły byli także "mobilizowani" przez Widzew. Od początku meczu Wisła, ku zaskoczeniu wszystkich zaatakowała i strzeliła dość szybko bramkę. Wszyscy jednak naiwnie wierzyli, że będzie dobrze. Gdy sędzia podyktował karnego dla Ślaska Pawłowski strzelił tam gdzie miał strzelać. Bramkarz Adamczyk wiedział jak bronić i ostatecznie pogrążył Śląsk. Gdyby Pawłowski wykorzystał karnego byłby wielkim bohaterem, tak stał się w oczach rozżalonych kibiców głównym winowajcą. Pawłowski wyjechał do Francji jednak transfer nie wypalił. Wrócił do Śląska, był rezerwowym w meczu Pucharu UEFA z Servette Genewa we Wrocławiu, i wystąpił w jednym meczu ligowym. Często jednak spotykał się z niechęcią kibiców. Wkrótce przeniósł się do Admiry Wiedeń. W lidze austriackiej grał z powodzeniem kilka lat. Karierę kończył w Casino Begrenz. Tam też był trenerem.

Po zakończeniu kariery został trenerem. Szkolił austriackie drużyny seniorów i juniorów. W trakcie sezonu 1992/93 objął będący w ciężkiej sytuacji Śląsk. Jego asystentem został Janusz Sybis. Znowu para Pawłowski - Sybis była w Śląsku!!! Wiele osób zastanawiało się jak przyjęty we Wrocławiu będzie Pawłowski. Czas jednak leczy rany i nikt nie miał do niego pretensji. Dodatkowo Tadek podbił serca kibiców jednym gestem - po każdym meczu piłkarze podchodzili podziękować kibicom (ten zwyczaj dopiero wchodził na polskie stadiony). Razem z piłkarzami pod trybuny podchodził trener Śląska. Przez następnych 10 lat tylko czasem Stanisława Świerka stać było na taki gest. Pawłowski wprowadził wiele ożywienia w grę Śląska. Niestety nie czuł "pewnych klimatów" i układów. Śląsk spadł z I ligi a Pawłowski jeszcze przed zakończeniem sezonu (prowadził Śląsk w 15 meczach) wrócił do Austrii. Mówi się, że odszedł, gdyż nie chciał zgodzić się na odsunięcie od drużyny kilku doświadczonych graczy, podejrzanych o nieczystą grę. Nie zerwał jednak kontaktów ze Śląskiem. To on załatwił leczenie po ciężkich kontuzjach Mirkowi Drączkowskiemu i Radkowi Żabskiemu, załatwił pracę Mandziejewiczowi i Nocce itd. Tradycje rodzinne kontynuował jego syn - grał w napadzie i występował także w meczach reprezentacji Austrii. Obecnie Pawłowski jest trenerem Polaru Wrocław.

Zdzisław Kostrzewa
Tekst ten będzie niejako kontynuacją poprzedniego odcinka, kiedy prezentowałem sylwetkę Zygmunta Kalinowskiego. Dziś chciałbym przedstawić jego nie mniej dobrych następców, bramkarzy srebrnej drużyny Śląska z 1982 roku - Zdzisława Kostrzewę i Jacka Jareckiego. Zwłaszcza pierwszy z nich został opisany przeze mnie wyjątkowo osobiście. Niestety obaj bramkarze nie żyją, mimo że żaden z nich nie ukończyłby teraz 50 roku życia. W tym tekście chciałbym złożyć swego rodzaju hołd tym świetnym bramkarzom, a Zdzichowi Kostrzewie podziękować za postawę jako człowieka.

Zdzisław Kostrzewa - następca Kalinowskiego w Śląsku, bardzo dobry bramkarz, również uczestnik Mistrzostw Świata. Tu muszę wtrącić osobistą refleksję - w 1984 roku jako początkujący kibic zaprosiłem na lekcję wychowawczą w mojej szkole Zdzisława Kostrzewę (później gośćmi w naszej szkole byli także Ryszard Tarasiewicz i Paweł Król). Zdzichu okazał się niesamowicie interesującym człowiekiem. Bardzo barwnie i ciekawie opowiadał o swojej karierze, Mundialu w Argentynie, swoich celach, wartościach itd. W zasadzie dzięki niemu zainteresowałem się na poważnie piłką nożną. Bez niego pewnie nie byłoby Jacko. Chciałbym mu za to tu podziękować bo osobiście już nigdy tego nie zrobię. Potem zapamiętałem go jako nie tylko świetnego bramkarza, ale przede wszystkim super człowieka. Zawsze gdy się go spotkało, czy to gdzieś na ulicy czy na stadionie można było z nim porozmawiać - nigdy nie unikał kibiców. Ja zapamiętałem sytuację gdy rok później, zamiast na pielgrzymkę ósmych klas do Częstochowy pojechałem do Radomia na II ligowy mecz Ślęzy z Radomiakiem. Wychodząc na rozgrzewkę Zdzichu zobaczył mnie, młodego smyka, ukrytego pośród widzów. Zszedł z boiska, podszedł do mnie na trybuny i zaproponował, żebym wracał z nimi autokarem. Zawsze szanował kibiców. Taki był Zdzisław Kostrzewa. Ale był on też dobrym zawodnikiem. Nie był wysoki ale imponował refleksem i świetną sprawnością i pewnym chwytem. Grał bardzo efektownie. Był także specjalistą od obrony rzutów karnych. W całej swojej karierze obronił 49 rzutów karnych. Niestety jego kariera nie rozwinęła się na miarę jego talentu. Gdy był w wieku juniora, czy gdy miał 22 lata przepowiadano mu, że będzie następcą Tomaszewskiego. Niestety tak się nie stało. Swoją drogą zadziwiające jest jak przez 10 lat przy naszym byłym złotoustym bramkarzu z Łodzi ginęły inne talenty. Spory wpływ miały problemy przy zmianach barw klubowych.

Kostrzewa urodził się we Wrocławiu. Od dziecka jego pasją była piłka nożna. Od początku grał na bramce. Jak mówił żartem - to dlatego, że nie lubił biegać. Opowiadał też anegdotę jak podczas jednego z meczów międzydzielnicowych, chcąc mieć prawdziwe bramki z siatkami, Kostrzewa przyniósł z domu .... firanki. Gdy podrósł postanowił zapisać się do piłkarskiego klubu. Mieszkał na Psim Polu, 200 metrów od domu był stadion II ligowego wówczas Lotnika. Tam też w 1968 roku mały Zdzichu stawiał pierwsze piłkarskie kroki. Szybko odkryto jego talent. W wielu 15 lat grywał już w drużynie seniorów. Trafił też do kadry narodowej. 15.10.1972 zadebiutował w reprezentacji juniorów w meczu z Rumunią w Kutnie. Z miejsca na 3 lata stał się podstawowym zawodnikiem reprezentacji. W 1973 roku wraz z reprezentacją juniorów Wrocławia wywalczył złoty medal na Ogólnopolskiej Spartakiadzie Młodzieży a on sam został uznany najlepszym bramkarzem turnieju ( w finale obronił 2 rzuty karne).

Po tym sukcesie przeszedł do Zagłębia Wałbrzych. Zastąpił tam złotego medalistę z Monachium Mariana Szeję a spotkał późniejszych kolegów ze Śląska Józefa Kwiatkowskiego i Tadeusza Pawłowskiego (późniejszego swojego szwagra). Szybko wywalczył sobie miejsce w podstawowym składzie mimo że za konkurenta miał doświadczonego byłego reprezentanta młodzieżówki Jana Matyska (ojca Adama). W klasyfikacji Talenty Piłki Nożnej zajął jako 18 latek IV miejsce wśród bramkarzy. Żaden jego rówieśnik nie był wtedy tak wysoko. Wiele zmienił w karierze Kostrzewy rok 1974. Wiosną uczestniczył w Turnieju UEFA (Mistrzostwa Europy Juniorów), następnie poznał gorycz spadku z ekstraklasy. W II lidze grał półtora roku. Wiele klubów zabiegało o niego lecz Zagłębie nie chciało pozbyć się swego najlepszego bramkarza. W pierwszym sezonie nie udał się szturm na awans, mimo bardzo dobrej postawy Kostrzewy.

W końcu Zdzichu wbrew działaczom postanowił za wszelką cenę zmienić klub na I ligowy. Miał propozycję ze Śląska lecz nie chciał być rezerwowym przy Kalinowskim. Przeszedł więc z Zagłębia do Zagłębia przenosząc się do Sosnowca. Okupił to jednak półroczną karencją. Wcześniej, 3.09.1974 zadebiutował w reprezentacji młodzieżowej w meczu z NRD w Tambach - Diethartz. Tu również stał się pewnym punktem reprezentacji, rywalizując z rezerwowym przyszłym bramkarzem Śląska Eugeniuszem Cebratem. Kostrzewa był też pewnym punktem Zagłębia. W 1976 roku trafił do reprezentacji B (debiut w meczu z Koreą Ludową podczas tournee po Azji). Przyszły też sukcesy. W lidze w sezonie 1976/77, tak udanym dla Śląska Zagłębie zajęło V miejsce w lidze a do podium zabrakło 2 punktów. Zagłębie straciło najmniej goli. W listopadzie 1977 był rezerwowym w I reprezentacji Polski w meczu ze Szwecją we Wrocławiu. W 1977 i 1978 Zagłębie dwukrotnie zdobywało Puchar Polski. Działo się to dzięki znakomitej postawie Kostrzewy. Przy pierwszym sukcesie Zagłębie w całych rozgrywkach Pucharu Polski straciło zaledwie 1 bramkę, rok później 2!!! Dodatkowo awans do finału w 1978 nastąpił po udanych interwencjach Kostrzewy w meczu oraz serii rzutów karnych w meczu z Legią (obronił jedenastkę Marka Kusty), a w ćwierćfinale właśnie Kostrzewa "zatrzymał" Śląsk. Postawa bramkarza Zagłębia spowodowała, że zajął on VII miejsce w plebiscycie na piłkarza wiosny 1978, a 5.04.1978 zadebiutował w I reprezentacji Polski w meczu z Grecją w Poznaniu. Razem z kolegami klubowymi Wojciechem Rudym i Włodzimierzem Mazurem znaleźli się w kadrze na argentyński Mundial. Kostrzewa, wówczas młody 22 letni zawodnik większość spotkań oglądał z trybun, a w meczach z Argentyną i Brazylią był rezerwowym.

Joachim Stachuła
Dla wielu kibiców to nazwisko może być nieznane. Śpieszę więc z wyjaśnieniem: jest to strzelec pierwszej w historii Śląska bramki w ekstraklasie, celnie wykonując rzut karny w meczu z Gwardią Warszawa 19.08.1964 r. Grał w pomocy i w ataku. Był groźnym strzelcem, często wykonywał stałe fragmenty gry.

Jest wychowankiem Kolejarza Katowice, skąd trafił do Wałbrzyskiego Zagłębia. Służbę wojskową odbywał w Śląsku. W sezonie 1963/64 Wywalczył ze Śląskiem historyczny awans do I ligi strzelając w tym sezonie 5 goli. W swoim pierwszym roku w ekstraklasie zdobył 9 bramek. Wkrótce trafił do młodzieżowej reprezentacji Polski. W 1966 r przeszedł do Zagłębia Wałbrzych, występującego wówczas pod nazwą Thorez (kopalnia patronacka klubu). 2 lata później ponownie świętował awans do I ligi (13 goli). W 1971 r wywalczył z Zagłębiem III miejsce w lidze, najlepsze w historii klubu, premiowane startem w Pucharze Miast Targowych (poprzednik Pucharu UEFA). Stachuła strzelił wtedy 2 gole. Wcześniej, 30.04.1969 wystąpił w I reprezentacji Polski w meczu z Turcją w Ankarze (3:1 dla Polski). Po zakończeniu kariery Joachim Stachuła został trenerem wałbrzyskich drużyn.

Joachim Stachuła 8 razy grał w reprezentacji młodzieżowej (3 gole) raz w B i raz w A. Strzelił 26 goli w II lidze i 18 w ekstraklasie

Po 35 latach Marian Szeja otrzymał nareszcie złoty medal olimpijski.
W 1972 roku bramkarz Zagłębia Wałbrzych pojechał z reprezentacją biało-czerwonych na Igrzyska Olimpijskie do Monachium. Cały turniej przesiedział jednak na ławce rezerwowych, kibicując kolegom, którzy wywalczyli złoty medal. Wałbrzyski bramkarz ostatecznie odebrał krążek dopiero ostatnio w Chorzowie.

- Dawniej obowiązywały inne zasady, że medale należą się tylko występującym na boisku. Później uznano, że ma do nich prawo cała ekipa. To jednak rozciągnęło się w czasie, ale najważniejsze, że w końcu złoty krążek trafił do mojej kolekcji trofeów - opowiada Marian Szeja

- Zostałem zaproszony na mecz eliminacyjny Polska - Belgia w Chorzowie. Po jego zakończeniu, na specjalnej uroczystej konferencji, złoty medal wręczył mi prezes PZPN <ichał Listkiewicz. Okoliczność ta przywołała dawne wspomnienia i wzruszenia. Jestem dumny, że uznano mnie za członka "złotej drużyny" Kazimierza Górskiego - opowiada Szeja.

Wybieram się do Chorzowa na mecz z Anglią. Z okazji 85-lecia PZPN odbędzie się spotkanie wszystkich reprezentantów. Obok mnie z Wałbrzycha, zaproszeni zostali Włodek Ciołek i Joachim Stachuła – mówi Marian Szeja.

Bramkarz Zagłębia Wałbrzych trzykrotnie powoływany był na spotkania z Anglią. Zagrał dwukrotnie – w 1966 roku.

- 5 stycznia w Liverpoolu zabrakło nam 16 minut do zwycięstwa (1:1). 5 lipca w Chorzowie straciliśmy gola w 14 min (Hunt) i tak już zostało do końca. Pojedynek 6 czerwca 1973 roku obserwowałem z ławki rezerwowych. A towarzystwo miałem znakomite: Lato, Kasperczak, Maszczyk i Antek Szymanowski – wspomina Szeja.

Dramat Włodka
Już w 7 min. objęliśmy prowadzenie. Robert Gadocha uderzył z wolnego i piłka znalazła się w siatce. Niektóre źródła przypisały bramkę Banasiowi. Ale po wielu latach Bobby Moore, tuż przed śmiercią, wyjawił, że to on ostatni dotknął piłki. W 47 min. Moore – kapitan Anglików – popełnił fatalny błąd. Włodzimierz Lubański ograł go jak dziecko i po chwili Peter Schilton był bezradny.

- Przed meczem Kaziu Górski mówił: ostrożność, ostrożność i jeszcze raz ostrożność. Myśmy się do tych słów dostosowali. Anglicy nie. Włodek pograł jeszcze 7 minut. Po jednym z podań Roy McFarland bezpardonowo zaatakował jego nogę. Na stadion wjechała karetka. Przerwa trwała kilka minut. Po ostatnim gwizdku 90 tys. widzów ogarnął szał. Myśmy się także cieszyli. Po kolacji w hotelu Katowice rozjechaliśmy się do domów – dodaje Szeja.

Przyjaciel Roux
Była to ostatnia przygoda Szei z kadrą. Później na 7 lat wjechał do Francji, do Auxerre. Wrócił bawił się trenowaniem. Ale zdrowie zaczęło szwankować.

- W Polsce lekarze chcieli mi amputować lewą nogę. Byłem załamany. Gu Roux, człowiek instytucja w AJ Auxerre, zadzwonił do mnie i powiedział krótko: „Marian, wsiadaj w samolot. Coś poradzimy”. W Paryżu, pod okiem fachowców pracujących dla Formuły 1, przeszedłem dwie operacje. Byłem w szpitalu najpierw 22 dni, a następnie 25. Przeprowadzono mi nawet przeszczep z biodra do stopy. Za wszystko zapłacił klub. A dodam, że jeden dzień w szpitalu to wydatek około 1200 USD. Roux wytłumaczył to tak: „Marian, jak ty grałeś nie było pieniędzy. Teraz są, więc nie ma sprawy”. Dziś mogę chodzić, a nawet gdybym chciał, pewnie bym zatańczył. Wróciłem do żywych – kontynuuje Szeja.

W tym roku były reprezentant Polski znowu wybiera się do Francji. Auxerre zaprosiło go wraz z żoną na 2-tgodniowe wczasy w dowolne miejsce kraju leżącego na Loarą i Sekwaną. To się nazywa wdzięczność.



Z kontry
- Jak mamy zagrać z Anglią ? Z kontry. Nie stać nas na otwartą walkę i wymianę ciosów. Po prostu rywale dysponują większym potencjałem. Ale wierzę, że na Stadionie Śląskim będzie atmosfera, jak za moich czasów – kończy Szeja.

Ale już następny występ Mariana Szei w drużynie narodowej ma diametralnie inny charakter, przysparza mu wiele chwały. 5 styczna 1966v roku Polacy zmierzyli się w Liverpoolu z Anglią i zdołali z jedenastka Alfa Ramseya, która pół roku później sięgnęła po mistrzostwo świata, zremisować 1:1. Bohaterem spotkania był właśnie Szeja. Obronił niezliczona ilść trudnych strzałów i tylko raz skapitulował przed wspaniałymi Anglikami, co było zasługującym na wielkie uznanie wyczynem.

Gospodarze atakowali z furią. Nasz zespół zepchnięty do defensywy bronił się rozpaczliwie goniąc resztkami sił, ale bramkarz, często pozostawiony sam sobie, spisał się doskonale. Nazajutrz tamtejsza prasa informowała, że mecz Anglia – Szeja zakończył się remisowo. To był chyba najlepszy występ piłkarza z Wałbrzycha w dotychczasowej karierze. W tym samym roku zagrał jeszcze przeciwko Węgrom, Brazylii (na słynnej Maracanie!) oraz ponownie Anglii, ale zarzucono mu, że w każdym z tych spotkań zawinił przynajmniej jedna bramkę i w efekcie „wypadł” z kadry. Eksperci twierdzili, iż jest niedostatecznie wyszkolony technicznie, gra zbyt staromodnie, wreszcie, że brak mu psychicznej odporności – broni dobrze tylko wtedy, gdy na początku meczu uda mu się interwencja w trudnej sytuacji.

Przez pięć lat bezskutecznie starał się powrócić do reprezentacji, zdobyć na nowo zaufanie. Gdy jednak osiągnął wysoką formę, kontuzje przekreślały wszystkie zamierzenia. W gronie kadrowiczów znalazł się dopiero jesienią 1971 roku, gdy Jana Tomaszewskiego obwołano głównym winowajcą warszawskiej porażki z NRF. Wrócił więc w momencie niełatwym i ryzykownym. Bał się czy i jego nie spotka los kolegi. Ale po meczu z Hiszpanią, a zwłaszcza po świetnej grze w Hamburgu, w rewanżu z NRF, nikt nie wyrażał obiekcji co do przydatności Mariana Szei w zespole. On zaś czuł, że stanął przed wielką szansą, której nie wolno wypuścić z rąk.

Resztę znamy...

ZBIGNIEW SZŁYKOWICZ (napastnik)
Data urodzenia 01.11.1943

Miejsce urodzenia  Taboryszki

Wzrost i waga 174 cm / 71 kg

Reprezentacja
(Mecze / Bramki)
0 / 0

Przebieg kariery 1957-1964 - Sokół Ostróda
1964-1968 - Warmia Olsztyn
1968-1974 - Zagłębie Wałbrzych
1974-1978 - Auxerre (Francja)
1978-1981 - Beaune (Frnacja) 

Sukcesy Mistrzostwo II Ligi 1968
Brązowy Medal I Ligi 1971